• Dünyada Kitap
    Margaret Atwood’dan Aslı Erdoğan’a Mektup Dünya Tutuklu Yazarlar Günü’nde yazar Margaret Atwood, Aslı Erdoğan’a bir mektup yolladı. Atwood mektubunda şunları söyledi: “Sevgili Aslı Erdoğan, sana hapis(Devamını oku)
  • Mutluluğa Giriş
    “Mutluluk Konservesi.” Kitabın yazarı Orhan Tüleylioğlu’nun affına sığınarak söylemek zorundayım: Ne kadar da kötü bir isim! Kitabı okuduğum günler, adını kapatmaya çalışarak, merak edip soran arkadaş(Devamını oku)
  • Gayri Resmi Şair Geçidi
    Refik Durbaş, “Şiirin Gizli Tarihi”nde şiir gibi yaşayanların mahrem tarihlerini anlatıyor. Bizleri hayatın gerçekten büyülü olduğuna inandıran söz peygamberlerini… Onların aşklarını, dostluklarını, y(Devamını oku)
  • Gerçekliğe Kafa Tutan Bir Roman
    Hüseyin Kıran, uzak zamanlarda ve uzak ülkelerin birinde bir ceza memurunun Efendiler’ince elçi olarak yetkilendirilerek bilmediği yollara, bilmediği dünyalara düşmesini anlatıyor “Dağ Yolunda Karanlı(Devamını oku)
  • Hesaplaşmalar Tarihi
    Rıza Kıraç’ın “Londra’da Hoş Cinayet” kitabını, hem başlığı hem de romanın açılış bölümündeki silahlı çatışma sahnesi nedeniyle, bir “polisiye” ile karşı karşıya olduğumu düşünerek okumaya başladım. İ(Devamını oku)
  • Film Şeridi Gibi
    Şoför Nebahat, Turist Ömer, İnek Şaban... Bu karakterlerin yer aldığı filmleri tam olarak hatırlayamasak da, hatta hiç izlememiş bile olsak, isimlerini duyduğumuz anda kafamızda bir görüntü oluşuyor i(Devamını oku)
  • Karl Ove Knausgaard’ın Çocukluk Adası
    Knausgaard, “Çocukluk Adası”nda, küçük Karl Ove’un dünyasını yüzeye çıkarıyor. Ama hayatının ilk altı yılına dair neredeyse hiç anısı yok yazarın; öyle söylüyor henüz kitabın başında. Yaşamının, hatır(Devamını oku)
  • küçük İskender’den İki Yeni Kitap
    küçük İskender, Can Yayınları’ndan çıkan iki yeni kitapla okuruna sürpriz yaptı. “‘Her Şey’ Ayrı Yazılır” ve “Waliz Bir” isimlerini taşıyan kitaplar, şairin düzyazı metinlerinden oluşuyor. “Waliz Bir”(Devamını oku)
  • Oscar Wilde’ın Sosyalizmi
    Her kitabın bir macerası var. “Dorian Gray’in Portresi”, “Reading Zindanı Balladı”, “De Profundis”ini ülkece iyi bildiğimiz, kimine göre deha kimine göre fazla abartılmış (overrated) Oscar Wilde’ın Tü(Devamını oku)
  • Korku Kültürü ve Çocuklar
    Geçmişte çocuk yetiştirirken yapılan birçok hatanın farkındayız artık. Onlardan dersler çıkartabilecek durumdayız. Yeni kitabı “Geliştiren Anne-Baba” ile farkındalığımızı bir kat daha arttıran Doğan C(Devamını oku)
  • Siz Hiç Ergen Oldunuz mu?
    Artık çocuk değilsiniz. Ama yetişkin de olamazsınız. İkisinin dünyası arasında; araftasınız. Bir zaman gelecek “daha o kadar büyümedin”lerin dünyasından siz de ardınızdan gelenlere aynı muameleyi çeke(Devamını oku)
Sayı: 132 - Aralık 2016

Okuma Gözlüğü


Hani Bir Yayınevi Vardı-3


Öner Ciravoğlu
(onercirav@gmail.com)

İlk gençlik çağının soluksuz okumaları coşkuludur ama pek bilinçli sayılamaz. O coşkulu okumalar Sait Faik, Sabahattin Ali, Abdülhak Şinasi gibi yazarlardır. Ama gelgelelim Haldun Taner, Demir Özlü, Sevgi Soysal, Sevim Burak okumaları ve daha birçokları biraz çaba ister.

O bilinçli okumaların ilk yeşerdiği alan De Yayınevi’nin kitaplarıdır. “Memet Fuat’ın Seçtikleri” inceden inceye, düşünüle düşünüle karıştırılmıştır. “Dört Hapisaneden”, “Rübailer” bir solukta okunur ama sıra iki dilde şiirlere gelince (Borchert, Eluard, Rimbaud) duralamamak elde değildir.

De Yayınevi’nin yönetmeni Memet Fuat, Cağaloğlu Vilayet Han’daki küçücük bir odada o görkemli ufuk açıcı yapıtları yayımladı. Ama ben tanıdığımda yayınları ve dergiyi bırakmıştı. Memet Ağbi kitap kapaklarının çoğunu Ferit Erkman’a yaptırmıştır.

Ne güzel kitaplardır onlar. Çoğu sarı kapaklı...

Sartre’dan “Sözcükler”, Faulkner’dan “Döşeğimde Ölürken”, Rilke’den “Malte Lauridis Brigge...”, yine Sartre’dan “Baudelaire” (Bertan Onaran çevirisi), “Yabancı’nın Açıklaması”, Walter Kaufmann’dan “Dostoyevski’den Sartre’a Varoluşçuluk” (Akşit Göktürk çevirisi), Iris Murdoch’tan “Sartre’ın Yazarlığı ve Felsefesi” (Selahattin Hilav çevirisi), Brecht’ten “Epik Tiyatro Üstüne” (Kamuran Şipal çevirisi)…

Şiir dizisi ve Yeni Dergi başlı başına bir çığırdır. Edip Cansever’den “Tragedyalar”, Oktay Rifat’tan “Elleri Var Özgürlüğün” ve Ece Ayhan’dan “Bakışsız Bir Kedi Kara”...

De Yayınevi’nin ilk kitaplarını çok çok sonra okumaya başladım: “Düşünceye Saygı” (Memet Fuat), “Turgut Uyar-Edip Cansever” (Hüseyin Cöntürk-Asım Bezirci), “Tiyatro Deneyi” (Ionesco, Teoman Aktürel çevirisiyle), “Denemeler” (Eliot), “Sanat Meseleleri” (Suut Kemal Yetkin), “Şenlikname Düzeni” (Sezer Tansuğ). Ve de tek perdelik oyunlar dizisi: Lorca, Borchert, Büchner, Ionesco… Hepsi bir arada.

Hele “Briç” kitabını yayınevinin listesinde görünce şaşalamadım dersem yalan olur. Ne ilgisi var diye düşündüm sanat yayıncılığıyla? Ama sonradan bizzat Memet Fuat’tan öğrendim ki, o kitabın satışı diğer kitapları finanse ediyormuş. Memet Fuat’ın teknik yönetmenliğini de sanırım “Papirüs” dergisinden okumuştum: Altınyurt voleybol takımının kaptanlığı… Tüm bunları sohbet olarak epeyce konuştuk Memet Ağbi’yle hem Cağaloğlu’nda hem de Çamlıca’da…

Onunla birlikte bir de kitap yaptık. Literatür’ün “Tanıklıklar” dizisinden çıktı: “Yazarlığın Eteklerinde.” Bu kitabın ilginç bir serüveni vardır. Memet Ağbi’yi Çamlıca’daki evin bahçesinde bir eski otomobilin yanında fotoğraflamak Yetkin Başarır’ın hem suçu hem de başarısıdır.

Memet Ağbi’nin tüm yayınlarında kitaba emeği geçenlerin adları yazılıdır. Büyük bir kadirşinaslıkla... Dizgi, tertip, basım sorumlusu ve düzelti. Düzelti, iki nokta üst üste ve Fuat Bengü yazar çoğu kitapta. Kim bu Fuat Bengü sorusuna onunla tanışınca yanıt aldım. Memet Ağbi’nin bizzat kendisi!

İlk yayınlar arasında iki ciltlik bir kitap vardı: “Gerçeküstücülük.” Bizde de kuşakları etkilemiş olan bu akımın derli toplu incelemesidir onlar. İkinci ciltte örnek metinler vardır. Selahattin Hilav, Onat Kutlar, Sait Maden ve Ergin Ertem’in emeğiyle. Yeniden göz atma isteğimi yıllardır bastıramıyorum. Bulursam okuyacağım bu kitapları.

Memet Fuat, gençlere de omuz vermiştir yayınevinde. Ataol Behramoğlu’ndan “Bir Gün Mutlaka”, İsmet Özel’den “Evet İsyan”. Zaten dergisinde de bu tutumunu sürdürmüştür. Daha sonra Yazko Edebiyat’ı yönetirken ve Adam Sanat’ı yönetirken. Söz bitmez, yer biter...

Öneri:
“Mentollü Lârva”, Ömür Kurt, Şiir, 64 s., Yitik Ülke Yayınları, 2016
“Bordeaux Şarap Güncesi”, Mehmet Ömür, 132 s., A4 Ofset, 2016